بررسی آسیب‌پذیری مراکز ثقل کلان‌شهر تبریز از دیدگاه پدافند غیرعامل

Authors

  • رسول قربانی هیئت علمی و رئیس گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
Abstract:

 با توجه به پیشرفت‌هایی که در حوزه مهندسی رزمی در کشورهای پیشرفته به وجود آمده  و با توجه به نقش و جایگاه منحصربه‌فرد ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک کلانشهر تبریز در کشور و وجود تنوع خطرپذیری در آن، بررسی حفاظت از شهروندان و زیرساخت‌های آن ضروری است. در این مقاله سعی شده با استفاده از اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل به مراکز ثقل شهر، نقش تدافعی و امنیت داده شود تا شهر بتواند در زمان تهدید مبنای خود یعنی حملات هوایی و موشکی، کمترین خسارات جانی و مالی را متحمل شود. تحلیل‌های لازم در مورد چگونگی پراکنش و نحوه استقرار مراکز ثقل در سطح کلانشهر تبریز با استفاده از نرم‌افزارهای GIS و تحلیل شبکه‌ای انجام‌ شده است. نتایج بررسی‌های مدل تعیین سطوح مراکز ثقل کلانشهر تبریز نشان می‌دهد،از مجموع 32 دارایی‌، یک دارایی به‌عنوان مرکز حیاتی، 16 دارایی به‌عنوان مراکز حساس، 13 دارایی به‌عنوان مراکز مهم و دو دارایی به‌عنوان مراکز قابل نگهداری طبقه­بندی شده‌اند و در این بررسی‌ها با توجه به تهدید مبنا «حملات هوایی و موشکی» 20 مرکز از 32 مرکز مورد بررسی را این تهدید تحت شعاع آسیب خود قرار داده است. در تهیه نقشه نهایی پهنه‌بندی آسیب‌پذیری با استفاده از نرم‌افزار GIS حاصل از پنج معیار و بیست‌ودو شاخص مورد بررسی، نشان داد که 21 درصد از کل مساحت کاربری‌های اراضی شهر جزو مناطق آسیب­پذیری بسیار بالا و 3/32 درصد جزو مناطق آسیب‌پذیری زیاد است. الگوی پراکنش فضایی زیرساخت­های شهر تبریز با استفاده از مدل میانگین نزدیکترین همسایگی، نشانگر توزیع خوشه­ای زیرساخت­های شهر تبریز بود که این امر به‌دوراز اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل بوده و تشدیدکننده میزان آسیب­پذیری مکانی شهر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پدافند غیرعامل و توسعۀ پایدار شهری با تأکید برکاربر‌های تهدیدپذیر کلانشهر تبریز از منظر جنگ

توجّه به جایگزینی کاربری­ها با نگاهـی دفاعی و امنیتی، تأکید بر اصول پدافند غیر عامـل و استفاده از دیدگاه­های پیشینیان و هم­چنین تجارب کشورهای سرآمد در پدافند غیرعامل به ویژه در حوزۀ برنامه­ریزی شهری، می­تواند در پیشرفت و توسعۀ برنامه­ریزی شهری دفاعی و رسیدن به امنیت و توسعۀ پایدار شهری، مؤثر و دخیل باشد. با توجّه به پیشرفتی که در حوزۀ مهندسی رزمی در کشورهای پیشرفته از لحاظ نظامی به وجود آمده است،...

full text

پدافند غیرعامل و توسعۀ پایدار شهری با تأکید برکاربر های تهدیدپذیر کلانشهر تبریز از منظر جنگ

توجّه به جایگزینی کاربری­ها با نگاهـی دفاعی و امنیتی، تأکید بر اصول پدافند غیر عامـل و استفاده از دیدگاه­های پیشینیان و هم­چنین تجارب کشورهای سرآمد در پدافند غیرعامل به ویژه در حوزۀ برنامه­ریزی شهری، می­تواند در پیشرفت و توسعۀ برنامه­ریزی شهری دفاعی و رسیدن به امنیت و توسعۀ پایدار شهری، مؤثر و دخیل باشد. با توجّه به پیشرفتی که در حوزۀ مهندسی رزمی در کشورهای پیشرفته از لحاظ نظامی به وجود آمده است،...

full text

طراحی الگوی عوامل موثر بر توزیع فضایی مراکز مهم کلانشهر تهران باتاکید بر پدافند غیرعامل

توزیع فضایی پراکنش انواع مراکز شهری در مقیاس‌های مختلف یکی از دغدغه‌ها و مسائل اصلی و راهبردی صاحبنظران، مدیران و آمایش گران سیاسی فضا می‌باشد. در این میان تولید فضای امن شهری بر اساس سازمان فضایی مراکز دخیل در امنیت شهری، تحت معلولیت عاملیت فضایی کنشگران و تحلیل توزیع فضایی مراکز مهم نیز مستلزم شناسایی و طراحی الگوی عوامل موثر در توزیع فضایی مراکز مهم کلانشهر تهران باتاکید بر پدافند غیرعامل می...

full text

الزامات مکانیابی تأسیسات شهری از دیدگاه پدافند غیرعامل

ضرورت مکان‌یابی تأسیسات شهری در همه ادوار تاریخ لازم بوده است. به خصوص در عصر ما این ضرورت مهم‌تر می‌‌نماید. مکان‌یابی تأسیسات شهری با استفاده از GIS و مدل‌های مورد استفاه آن از جمله مدل فازی، شاخص همپوشانی و غیره .... می‌‌باشد. در این زمینه رعایت الزامات آن با توجه به پدافند غیر عامل باید انجام گیرد. در این تحقیق در ابتدا، با توجه به حساسیت تأسیسات شهری که از جمله مراکز حساس و حیاتی شهر...

full text

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز

ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در...

full text

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز

ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 30

pages  41- 54

publication date 2019-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023